اثرپذیری نویسندگان ایرانی از استشهاد شعری

چکیده

بر خلاف عمده‌ی کتاب‌های تاریخی که اغلب نثری سرد و سنگین دارند، بیش‌تر نوشته‌های تاریخی باستانی پاریزی پر از داستان‌ها و ضرب‌المثل‌ها و حکایات و اشعاری است که خواندن متن را برای خواننده آسان‌تر و لذت‌بخش‌تر می‌کند. شعر را می­توان نوعی خلاقیت هنری دانست كه به طور مرتب، در طول ادوار مختلف چارچوب­های جدید پیدا می‌كند، مخاطب خاص خود را دارد و شاعران نیز آن را برای مخاطبان ویژه خود می­سرایند. شعر از بدو پیدایش و نزد همه‌ی اقوام با وزن ملازمه داشته و دارد و هرگز در هیچ زبانی سخن ناموزون شعر خوانده نمی‌شود، با این تفاوت که اعتبار وزن همیشه و نزد همه‌ی ملل یکسان نیست. شعر بخش جدایی‌ناپذیر قلم و اندیشه‌ی باستانی پاریزی است. او هم خود شاعر بوده و هم بر گنجینه‌ی ادب فارسی و عربی تسلط داشته است. چنانکه گاه بنا به ضرورت در آثار تاریخی خود از شواهد شعری بهره گرفته است. به بیانی دیگر، زبان باستانی پاریزی در خلق متون تاریخی به شعر آمیخته است. با توجه به اینکه شعر و طنز دو وجه غالب ادبی و مورد علاقه‌ی باستانی پاریزی در تاریخ‌نگاری هستند، متناسب با هر موضوع تاریخی معمولاً بیت شعری از شاعران زبان فارسی را در نوشته‌ی خود جای داده و طنز را در تاریخ‌نگاری به مثابه‌ی شکر در کنار قهوه‌ی تلخ دانسته است. شماری از وجوه مهم کاربرد شعر را در تحلیل‌های تاریخی باستانی پاریزی می‌توان چنین بیان کرد: پیوند میان تاریخ و سیاست، پیوند میان جامعه و مسائل اجتماعی، طنز و حتی برخی از ابعاد مهم رویدادهای تاریخی (مکان، زمان انسان) و از آن میان مسائل زنان.