نقد مقایسه‌ای تدریس کتاب‌های عربی مقطع راهنمایی و دبیرستان در دو دهۀ 1370 و 1390

نویسندگان

    زهرا عباس زاده گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران
    غلام عباس ذاکری * گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران Gholamabbaszakery@iau.ac.ir
    فروزان حق شناس گتابی گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سیرجان، دانشگاه آزاد اسلامی، سیرجان، ایران

کلمات کلیدی:

 آموزش زبان عربی, کتاب‌های درسی, مهارت ‌های زبانی, نقد محتوای آموزشی, مقطع راهنمایی, مقطع دبیرستان

چکیده

 

هدف: این پژوهش با هدف نقد و بررسی تطبیقی کتاب‌های درسی زبان عربی مقطع راهنمایی و دبیرستان در دو دهه ۱۳۷۰ و ۱۳۹۰، با تمرکز بر ساختار، محتوای زبانی، اهداف آموزشی و رویکردهای تدریس انجام شد.

روش‌شناسی: پژوهش حاضر به روش مروری-روایی و تحلیل توصیفی انجام شده است. بدین منظور، مجموعه‌ای از کتاب‌های درسی عربی منتشرشده در مقاطع متوسطه اول و دوم طی دو دهه مذکور انتخاب و به‌صورت کیفی تحلیل شدند. مؤلفه‌هایی مانند طراحی ساختاری، نوع متون و تمرین‌ها، توجه به مهارت‌های چهارگانه زبانی، شیوه‌های ارزشیابی، و هماهنگی با برنامه درسی ملی مورد بررسی قرار گرفتند.

یافته‌ها: تحلیل‌ها نشان داد که کتاب‌های دهه ۱۳۷۰ مبتنی بر رویکردهای سنتی و صرف‌ونحوی بوده، فاقد عناصر بصری و تعامل‌گرا بودند و نقش معلم در آن‌ها بسیار پررنگ بود. در مقابل، کتاب‌های دهه ۱۳۹۰ با بهره‌گیری از طراحی گرافیکی، محتوای کاربردی، تمرین‌های تعاملی و تأکید بر مهارت‌های گفتاری و شنیداری، گامی مؤثر در جهت آموزش معنا محور برداشتند، هرچند در پیاده‌سازی اهداف به دلیل کمبود زیرساخت و آموزش معلمان چالش‌هایی مشاهده شد.

نتیجه‌گیری: کتاب‌های درسی عربی دهه ۱۳۹۰ نسبت به دوره قبل دارای پیشرفت قابل‌توجهی از نظر ساختار و رویکرد آموزشی هستند، اما برای اثربخشی نهایی، نیازمند هماهنگی بیشتر با ظرفیت اجرایی مدارس، تقویت منابع جانبی و توانمندسازی دبیران هستند. این پژوهش نشان می‌دهد که تحول در محتوای آموزشی باید همراه با تحولات نهادی و اجرایی صورت پذیرد.

 

دانلودها

دسترسی به دانلود اطلاعات مقدور نیست.

مراجع

Abolhossani, A., & Bashiri, M. (2018). The position of the clause in Persian and its comparison and similarity with the Arabic language. Pajoohesh-haye Tarjomeh dar Zaban va Adabiyat-e Arabi, 8(18ER -). https://journals.ut.ac.ir

Alkhadra, W. A., Shahzadeh, Y., & Kabarity, A. A. (2022). Gender Disparity in School Textbooks in Jordan: The Case of Arabic and Social Education in Grades 4, 5, and 6. Dirasat Human and Social Sciences, 49(3). https://doi.org/10.35516/hum.v49i3.1376

Azmi, Z. (2024). Arabic Language: Traditional vs AI-Enhanced Instruction.

Behzadi Goodari, A. (2019). Investigating the differences and similarities in the structure of sentences in Persian and Arabic grammar. The Second International Conference on the Development and Promotion of Humanities in Society, Tehran.

Dahdah, A. (2015). Functional Morphology and Syntax, or, A Dictionary of Arabic Grammar Rules. E'tesam. https://ufal.mff.cuni.cz/pbml/88/art-smrz.pdf

Emanzadeh, M. R., & Ebadi, M. H. (2019). Lived experiences of Arabic teachers regarding the inefficiency of Arabic language teaching: A phenomenological study. Curriculum Planning Quarterly Journal, 16(62), 124-151. https://search.proquest.com

Fekri, S. R., Homayouni, M. R., & Faghihi, M. R. (2019). Content analysis of the Arabic textbooks "Language of the Quran" in the second secondary school (general) based on the curriculum and the communicative approach to language teaching. Pazhoohnameh-ye Amoozesh-e Zaban-e Arabi, 9(1), 113-136. https://so04.tci-thaijo.org

Gharakhani, B. (2008). A comparative study of exclamations in Persian and Arabic grammar. Name-ye Parsi (Persian Letter), 134-159. https://jcl.uk.ac.ir/article_4498_en.html

Gharmjani Mazloom, F. (2006). Coordination of Arabic and Persian grammar in curriculum development. National Congress on Humanities,

Imanzadeh, M. R., & Ebadi, M. H. (2019). Teachers' lived experiences of the reasons for the inefficiency of Arabic language teaching: A phenomenological study. Pazhoohnameh Barnameh-rizi Dar Darsi, 16(62), 124-151. https://search.proquest.com

Khaizal, N. F. M., Nasir, M. K. M., Rahimi, N. M., & A-Rahman, F. (2021). Speaking Sub-Skills Exercise and Its Teaching Techniques: Document Analysis of Arabic Textbooks. Creative Education, 12(09), 2159-2166. https://doi.org/10.4236/ce.2021.129165

Momtahan, M. (2013). Arabic Grammar: From Word to Word in Literary Texts. Lohe Mahfouz. https://liar.ui.ac.ir/article_20552_0.html?lang=en

Motaghizadeh, F., Mohammadi Rak'ati, A., Nikoubakht, A., & Mazloom Garmjani, F. (2010). Investigating the success rate of the "Translation Workshop" section in high school Arabic textbooks from the perspective of teachers and students in Dorud city Coordination of Arabic grammar and Persian grammar in the curriculum planning process. Pazhoohesh-haye Amoozesh-e Zaban-e Arabi, 1(2), 23-40. https://onlinelibrary.wiley.com

Mousavi, M., Karimi Jafari, J., & Gharehdaghi, M. (2020). Review and critique of the texts of Arabic textbooks in secondary and pre-university courses and the impact of these texts on teaching. Nashrieh Motale'at Zaban-e Arabi va Amoozesh-e An, 2(4), 101-124. https://www.researchgate.net

Nadziro, M. (2023). The Development of QR Code-Based Arabic Textbooks for Non-Arabic Education Students. Scaffolding Jurnal Pendidikan Islam Dan Multikulturalisme, 5(2), 960-981. https://doi.org/10.37680/scaffolding.v5i2.3386

Rahmani, A., Mazidi, F., Mohammadi Rak'ati, A., & Imanifard, J. (2019). A comparative study of the first-grade Arabic textbook with the seventh-grade Arabic textbook from the perspective of being active and inactive based on the William Rome method. Nashrieh Pazhooheshnameh Naghd Kotob Darsi, 8(28SP - 47), 68. https://anthrosource.onlinelibrary.wiley.com

Rusli, R. K. (2024). Arabic Language Implementation Viewed From a Social and Cultural Perspective at Maitreechit Withayattan School Bangkok. International Journal of Language Education, 8(1). https://doi.org/10.26858/ijole.v8i1.60907

Shakouri, H. (2024). A comparative study of Arabic language education in Iran and Iraq. https://civilica.com/doc/2105551

Vafaei, A. (2012). Comparative Grammar (Persian-Arabic). Sokhan. https://jcl.uk.ac.ir/article_2876_en.html

Zannrni, I., & Al-Faris, S. (2023). The Importance of Developing Methods for Teaching the Arabic Language for Academic Purposes. Cihan University-Erbil Journal of Humanities and Social Sciences, 7(2), 138-142. https://doi.org/10.24086/cuejhss.v7n2y2023.pp138-142

دانلود

چاپ شده

۱۴۰۴/۰۳/۲۰

ارسال

۱۴۰۳/۱۱/۱۰

بازنگری

۱۴۰۴/۰۲/۰۸

پذیرش

۱۴۰۴/۰۲/۱۶

شماره

نوع مقاله

مقالات

ارجاع به مقاله

عباس زاده ز.، ذاکری غ. ع.، و حق شناس گتابی ف. . (1404). نقد مقایسه‌ای تدریس کتاب‌های عربی مقطع راهنمایی و دبیرستان در دو دهۀ 1370 و 1390. گنجینه زبان و ادبیات فارسی، 3(1)، 1-18. https://jtpll.com/index.php/jtpll/article/view/166

مقالات بیشتر خوانده شده از همین نویسنده

مقالات مشابه

1-10 از 98

همچنین برای این مقاله می‌توانید شروع جستجوی پیشرفته مقالات مشابه.