حس بینایی و مقوله‌های آن در زبان فارسی بر اساس زبان شناسی فرهنگی
کلمات کلیدی:
زبانشناسی فرهنگی, مفهوم‌سازی فرهنگی, مقوله بندی, حس بینایی, واژه های ملموس و انتزاعیچکیده
ابزار تحلیل زبانشناسی فرهنگی، مفهوم‌سازی است که مقوله‌بندی یکی از آن‌ها می‌باشد. موضوع این پژوهش بر مقوله‌بندی حس بینایی در زبان فارسی بر پایه دیدگاه زبانشناسی فرهنگی شریفیان (1391) استوار است. مقوله‌های حس بینایی در چارچوب مفاهیم مختلفی از جمله تفکر، جهان‌بینی، آرزو... شکل می‌گیرند. به نظر وی، برای بررسی مفاهیم مربوط به حس‌ها می‌توان از مدل بررسی احساس‌ها استفاده کرد. هدف از این پژوهش نشان دادن مفاهیم مقوله‌های به‌کاررفته در حس بینایی و مفهوم‌سازی متعدد آنهاست. بنابراین، شناسایی و دستیابی به شناخت فرهنگ گویندگان از طریق مقوله‌های فرهنگی در حس بینایی صورت می‌گیرد. داده‌هایی که از چند اثر داستانی به دست آمده است، از نظر شباهت و تفاوت مفهوم‌سازی‌ها مورد بررسی قرار گرفته‌اند. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که شناخت فرهنگی مقوله‌های حس بینایی و مفهوم‌سازی‌های آن‌ها حاکی از دامنه گسترده کاربرد آن‌ها در زمینه‌های علمی و زبان روزمره است. این امر بیانگر آن است که زبان، بازتابی از تجربه‌های حسی و جهان‌بینی فرهنگی گویشوران خود است.
دانلودها
مراجع
1. Sharifian F. An Introduction to Cultural Linguistics. Ardabili L, editor. Tehran: Nuiseh Parsi Publishing House; 2012.
2. Afrāshi A, Sāmet Joukandavān SS. Systematic Polysemy with a Cognitive Approach: An Analysis of the Polysemy of the Sensory Verb 'Shenidan' (to hear) in Persian. Journal of Adabpazhuhi (Literary Research). 2014:29-59.
3. Amin A, Azimi Z. Synesthesia in Masnavi. Literary Sciences. 2017(12):39-66.
4. Hesabi A. Radial Categories of Body Parts in the Head Domain: A Cognitive Study. Alzahra University Scientific-Research Quarterly of Linguistics. 2017;24:87-109.
5. Rezānejād Rāmhormozi A. Categorization of Time in Persian. Tehran: Allameh Tabataba'i University, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages; 2019.
6. Gandomkār R. Analysis of Persian Speakers' Cognition in the Form of Categorization; Taxonomic or Thematic Categorization? Bimonthly Journal of Linguistic Inquiry. 2020;11(6):515-38.
7. Sharifi S, Yazdanmehr M. A Comparative Study of the Conceptualizations and Linguistic Encodings of the Sense of Smell in Modern Persian and Russian from the Perspective of Cultural-Cognitive Linguistics. Journal of Linguistic Inquiry. 2020;13(2):655-89.
8. Fayyāzi Ma-S. Food Categorization, a Cognitive Strategy for Gilak Ethnic Identity Construction. Quarterly Journal of Social Linguistics. 2021;5(2):59-70.
9. Ghāderi S. Metaphor, Body, and Culture: Conceptualization of Heart, Liver, and Eye in Sa'di's Bustan. Scientific-Research Quarterly of Literary Criticism. 2013;6:105-24.
10. Mehrabi M, Zāker A. Semantic Changes and Cultural Conceptualizations of the Body Part 'Hand' in the First Part of Persian Compound Nouns within the Framework of Cultural-Cognitive Linguistics. Journal of Linguistic Inquiries. 2016;7(5):225-53.
11. Rosch E. Natural categories. Cognitive Psychology. 1972;4:328-50.
12. Corter JE, Gluck MA. Explaining basic categories: Feature predictability and information. Psychological Bulletin. 1992;111(2):291-303.
13. Hardin CL. Explaining basic color categories: Feature predictability and information. Cross-Cultural Research. 2005;39(1):1-21.
14. Győri G. Basic level categorization and meaning in language. Debreceni Egyetemi Kiadó. 2013;9:149-61.
15. Xu Y, Burns M, Wen F, Thor ED, Zuo B, Coley JD, et al. How culture shapes social categorization and inductive reasoning: A developmental comparison between the United States and China. Cognitive Psychology. 2022;50(5):644-59.
16. Sharifian F. Cultural Linguistics: Cultural Conceptualization and Language. Ahmadi Pour T, Razmdehe P, Molaei H, editors. Rafsanjan: Vali-e Asr University; 2019.
17. Rāsekh Mohand M. An Introduction to Cognitive Linguistics: Theories and Concepts. Tehran: SAMT (Organization for Researching and Composing University Textbooks in the Humanities); 2013.
18. Lakoff G, Johnson M. Women, Fire, and Dangerous Things: What Categories Reveal about the Mind. Chicago, IL: University of Chicago Press; 1987.
19. Kövecses Z. Perception and metaphor: The case of smell. In: O'Meara C, San Roque L, Majid A, editors. Perception Metaphors2019. p. 327-46.
20. Pirzād Z. Like All Evenings. Tehran: Markaz Publishing; 2018.
21. Gholinezhād MalekShāh M. Our Impossible Nirvana. Tehran: Sales Publishing; 2019.
22. Eftekhār R. Atlas Banoo (Atlas Lady - Short Story Collection). Tehran: Naqsh-e Simorgh Cultural Institute Publications; 2000.
23. Ebrahimi N. Once Again, the City I Loved. Tehran: Roozbehan; 2020.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 سمانه دادگر (نویسنده); ژینوس شیروان; مریم ایرجی (نویسنده)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
