بررسی تطبیقی تصویر محتوایی «فلسطین» در شعر شاعران ایرانی و عراقی
کلمات کلیدی:
فلسطین, شعر فارسی, شعر عربی, ادبیات تطبیقی, ادبیات مقاومتچکیده
پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی تصویر محتوایی فلسطین در شعر شاعران ایرانی و عراقی پرداخته و تلاش کرده است تا با تحلیل مضامین و مفاهیم محوری، نحوه بازنمایی این مسئله در دو سنت شعری را واکاوی کند. اهمیت این موضوع از آن جهت است که فلسطین به‌عنوان یکی از برجسته‌ترین نمادهای مقاومت، آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبی در جهان اسلام، بازتابی گسترده در ادبیات معاصر داشته است. چارچوب نظری پژوهش بر مبنای مباحث ادبیات تطبیقی، به‌ویژه مکتب آمریکایی، و پیوند آن با گفتمان مقاومت و ادبیات پایداری شکل گرفته است. در بخش یافته‌ها، شعر فارسی بیش از هر چیز بر ابعاد عرفانی ـ ارزشی، تقدس مبارزه و پیوند آن با فرهنگ عاشورایی تأکید دارد و با استفاده از زبان نمادین و ارجاعات دینی، فلسطین را به‌عنوان صحنه پیروزی حق بر باطل تصویر می‌کند. در مقابل، شعر عراقی با رویکردی واقع‌گرایانه‌تر و ملموس‌تر، بر روایت مستقیم رنج‌ها، تبعید، ویرانی و در عین حال، مقاومت و امید به آزادی تأکید می‌نماید. بررسی تطبیقی نشان داد که هر دو سنت شعری، ضمن برخورداری از تفاوت‌های سبکی و معنایی، در مفاهیم محوری همچون مقاومت، مظلومیت، شهادت و آزادی هم‌پوشانی چشمگیری دارند و در نهایت، در خدمت تقویت گفتمان مشترک پایداری در منطقه قرار می‌گیرند. نتیجه‌گیری کلی این پژوهش بیانگر آن است که ادبیات معاصر ایران و عراق، با وجود تفاوت در شیوه‌های بازنمایی، نقش مکملی در شکل‌دهی به تصویر فرهنگی و سیاسی فلسطین ایفا کرده و از ظرفیت بالایی برای گسترش همبستگی و گفت‌وگوی فرهنگی برخوردار است.
دانلودها
مراجع
1. Vafa A. The Palestine Issue in the Poetry of the Islamic Revolution of Iran. Journal of Resistance Culture. 2022;14(4):55-79.
2. Al-Jazini A. The Palestine Issue in Contemporary Arab History. Beirut: Dar al-Fikr al-Arabi; 1998.
3. Neda F. Comparative Literature: Theories and Methods. Tehran: Nashr-e Ghatreh; 2004.
4. Afrouz AA. Comparative Literature and Its Principles. Tehran: SAMT; 2021.
5. Maqdasi M. Comparative Literature in the Arab World. Baghdad: Dar al-Hikma; 2007.
6. Nazari HR. The American School in Comparative Literature. Literary Criticism Research Journal. 2010;5(3):101-20.
7. Barghouth K. Rhetoric and Analysis of Contemporary Arabic Literature. Cairo: Maktabat al-Nahda al-Masriya; 2011.
8. Mousavi Garmaroudi SA. Resistance Poetry and Palestine. Tehran: Nashr-e Neyestan; 2006.
9. Al-Budeiri J. Reflection of Persian Literature in European Literature. Baghdad: Dar al-Shorouk; 2021.
10. Alavi-Zadeh H. Imagery in Resistance Poetry. Contemporary Literature Quarterly. 2021;8(1):77-99.
11. Haj-Babaei M, Others. Reflection of Resistance in Contemporary Persian Poetry. Literary Criticism Quarterly. 2017;12(2):45-68.
12. Rouhani SMA. Palestine and Islamic Resistance. Tehran: Center for Islamic Revolution Documents; 2012.
13. Hessampour SR. Translation and Comparative Literature in Iran. Tehran: Nashr-e Ghatreh; 2010.
14. Sajadi H. Comparative Literature: Foundations and Developments. Tehran: SAMT; 2008.
15. Sefataj M. Political History of Palestine. Tehran: Ettela'at Institute; 2017.
16. Ahmadi M. History of Palestine. Tehran: Nashr-e Elm; 1998.
17. Zuaiter A. History of Comparative Literature in the Arab World. Beirut: Dar al-Fikr al-Arabi; 1994.
18. Saadatnia M. Science of Eloquence and Its Applications. Tehran: University of Tehran Press; 2023.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 کیخسرو ذوالفقاری, زهره نورائی نیا, هانیه صدری مجد (نویسنده)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
