بررسی تطبیقی روایت‌های عاشقانه در منظومه‌های لیلی و مجنون نظامی و خسرو و شیرین با تاکید بر مفهوم تقدیر و اختیار
کلمات کلیدی:
نظامی گنجوی, لیلی و مجنون, خسرو و شیرین, تقدیر, اختیار, ادبیات عاشقانهچکیده
منظومه‌های عاشقانه در ادبیات فارسی، به‌ویژه آثار نظامی گنجوی، با تلفیق روایت‌های احساسی و فلسفی، بستری برای طرح مفاهیمی چون تقدیر و اختیار فراهم می‌کنند. این پژوهش به بررسی تطبیقی روایت‌های عاشقانه در منظومه‌های «لیلی و مجنون» و «خسرو و شیرین» می‌پردازد و نقش تقدیر و اختیار را در تصمیم‌گیری شخصیت‌ها تحلیل می‌کند. در «لیلی و مجنون»، مفهوم تقدیر غالب است و سرنوشت شخصیت‌ها با نیرویی فراتر از اراده انسانی تعیین می‌شود، در حالی که در «خسرو و شیرین» تمایل به اختیار و تصمیم‌گیری فردی مشهود است. این مقاله، با استفاده از روش تحلیل متن و مقایسه ساختارهای روایی، نشان می‌دهد که نظامی چگونه از تقابل این دو مفهوم برای خلق پیچیدگی‌های داستانی بهره می‌گیرد. همچنین، تاثیر این دو منظومه بر تحولات ادبی و فرهنگی دوران بررسی شده و چگونگی بازتاب مفاهیم مذکور در زندگی اجتماعی مورد بحث قرار گرفته است. یافته‌ها حاکی از آن است که این آثار با ارائه روایت‌هایی عمیق و چندلایه، نقش قابل توجهی در شکل‌گیری ادبیات عاشقانه فارسی داشته‌اند.
دانلودها
