آسیب‌شناسی واژگان و حذف نابجای فعل در اجرای برنامه‌های صدا و سیما در بازه زمانی 1385 تا 1395 (برنامۀ نود، طوطی‌نامه، سیمای خانواده، نقد سینمای ایران)

چکیده

زبان فارسی زبان رسمی کشور ما، زبان آموزش و ارتباطات فکری و علمی ما است و بخش مهمی از تفکر ما در چارچوب قواعد این زبان شکل می‌گیرد به همین علت کیفیت ارتباطات فکری و رشد علمي و فني ما كاملاً وابسته به کیفیت زبان ما یعنی زبان فارسی است. نکتۀ قابل تأمل درمورد زبان فارسی این است که مردم ایران در حال حاضر زبان خود را با رسانه‌ها محک می‌زنند، به‌ویژه جوانان اطلاعات خود را عمدتاً از طریق رسانه‌ها دریافت می‌کنند. حال آنکه زبان رسانه‌های گروهی به‌ویژه مطبوعات گاهی معایب و اشکالاتی اساسی دارد. این معایب و اشکالات یا ناشی از ناآگاهی از قواعد ساختمان زبان فارسی و یا ناشی از اشکالات منطقی بلاغی تلفظی و بیانی است. رسانه‌ها روزبه‌روز الگوهای زبانی غیرمعیار را بیشتر رواج می‌دهند. بنابراین لازم است این الگوها شناخته و بررسی شوند و در صورت امکان کنترل گردند و الگوهای معیار جایگزین آن‌ها شود. پژوهش پیش رو، مطالعه‌ای نظری است که به شیوۀ کتابخانه‌ای انجام شده است. محدوده و جامعه مورد مطالعه برنامۀ نود، برنامۀ طوطی‌نامه، سیمای خانواده، نقد سینمای ایران است. این پژوهش درصدد است با تحلیل اشکالات زبانی در مطبوعات، ضمن اشاره به مهمترین اشکالات آن‌ها، الگوهای جایگزین متناسب را با زبان معیار فارسی پیشنهاد دهد. بناست ضمن بررسی برنامه‌های مذکور به پاسخی روشن و جامع به سؤالات اصلی پژوهش دست یابد. این سؤالات عبارتنداز: الف) مهمترین الگوهای آسیب‌شناسی واژگان و حذف نابجای فعل در اجرای برنامه‌های ادبی، فرهنگی زبانی غیرمعیار کدامند؟ ب). الگوهای جایگزین متناسب با زبان معیار فارسی کدام است؟ این تحقیق مبنایی نظری برای پژوهش‌های آینده فراهم می‌کند و به تثبیت و تحول متعادل زبان فارسی در رسانه‌ها کمک می‌کند، زیرا رسانه‌ها تأثیر زیادی بر زبان و فرهنگ جامعه دارند.