تحلیل توصیفات رستم در شاهنامه فردوسی (داستان رستم و اسفندیار)

چکیده

ادبیات کاربرد خلاق زبان است. دانش‌های جدید زبان را تازه و با طراوت می‌کنند زیرا واژه‌ها با مفاهیمی که ازسال هاپیش وجود داشته اند متبلور نمی‌شوند. اندیشه‌های جدید و شگردهای نو به بررسی رازهای کشف نشده یک اثر می‌پردازند.یکی از راه‌های نوین کشف زیبایی متن سبک شناسی لایه‌ای است. سبک شناسی لایه‌ای رویکردی جدید واکاوی متن ادبی است.در مقاله حاضر توصیفات رستم در داستان رستم و اسفندیار بر پایه سبک شناسی لایه‌ای تحلیل شده است. مولفه‌های سبکی در پنج لایه آوایی، واژگانی،نحوی،بلاغی و ایدئولوزیک مورد ارزیابی قرار گرفته و به موازات آن متن نیز تحلیل محتوایی می‌شود.حکیم ابوالقاسم فردوسی از شاعران بنام صاحب سبک خراسانی است به همین دلیل شعر او بستری مناسب برای شناسایی مختصات شعر دوره و همچنین شعر حماسی باشد. فردوسی در لایه آوایی شعر خود از موسیقی کلام و آهنگ‌های نحوی و شیوه‌های تلفظ گفتار بهره برده است. در لایه واژگانی بابرجسته کردن واژه‌ها بر اساس شخصیت افراد و معانی مختلف هنرنمایی کرده و در لایه نحوی با انواع چیدمان کلمات، در لایه بلاغی با توجه به علم معانی، بیان و بدیع نهایت فصاحت و بلاغت را بدون تکلف به اوج رسانده است. در بخش ایدئولوژیک به طور ناخودآگاه و خودآگاه نگرش شخصی، باورها و اساسات خود و مردم ایران را مورد توجه قرار داده است.