بررسی بلاغت بازنمایی خانواده و زن در آثار زویا پیرزاد: تحلیل زبان روایی و کاربرد کدهای فرهنگی-اجتماعی در متن

چکیده

این مقاله به تحلیل بازنمایی خانواده و زنان در آثار زویا پیرزاد، با تمرکز بر رمان «چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم»، می‌پردازد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی نحوه استفاده پیرزاد از زبان روایی و کدهای فرهنگی-اجتماعی در بازنمایی نقش‌های خانوادگی و زنانه است. به‌ویژه توجه به نحوه بهره‌گیری از بلاغت زبانی و نمادهای فرهنگی در آثار او، تصویری عمیق و چندبعدی از زندگی زنان در جامعه ایرانی ارائه می‌دهد. پژوهش حاضر با رویکردی کیفی و به کمک تحلیل محتوا، به بررسی عناصر بلاغی، توصیفات دقیق، و زبان استعاری می‌پردازد که پیرزاد از آن‌ها برای بازتاب مسائل اجتماعی و روانی زنان استفاده کرده است. نتایج نشان می‌دهد که پیرزاد با استفاده از زبانی ساده و در عین حال عمیق، موفق به خلق شخصیتی مستقل و پویا از زنان در چارچوبی واقع‌گرایانه شده است. کدهای فرهنگی-اجتماعی به‌کار رفته در روایت‌های او، به‌مثابه پلی میان واقعیت‌های اجتماعی و دنیای داستانی عمل کرده و به فهم بهتر مخاطب از زندگی روزمره و چالش‌های هویتی زنان کمک می‌کند. به طور کلی، این پژوهش نشان می‌دهد که آثار زویا پیرزاد، با استفاده از ترکیبی از بلاغت زبانی، کدهای فرهنگی و زبان روایی غنی، به بازنمایی واقع‌گرایانه و عمیقی از زنان و خانواده‌ها در ادبیات معاصر فارسی پرداخته و خواننده را به تفکر و تامل در مسائل اجتماعی و هویتی فرا می‌خواند.