بررسی سازوکارهای قدرت در آثار سیمین دانشور: تحلیل فمینیسم ادبی در ساختارهای اجتماعی و روایت‌های داستانی

چکیده

این مقاله به بررسی سازوکارهای قدرت و مولفه‌های فمینیسم ادبی در آثار سیمین دانشور، نویسنده برجسته ایرانی، می‌پردازد. با رویکردی تحلیلی و استفاده از نظریه‌های فمینیستی و جامعه‌شناختی، این پژوهش نحوه بازتاب نقش زنان و روابط قدرت در ساختارهای اجتماعی مطرح‌شده در آثار دانشور را مورد مطالعه قرار داده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که دانشور با خلق شخصیت‌های زن پیچیده و مقاومت‌پذیر، به‌طور هنرمندانه‌ای موفق شده است به چالش‌ها و محدودیت‌های زنان در جامعه مردسالار ایرانی بپردازد و به بازنمایی هویت و استقلال آنان کمک کند. استفاده از زبان نمادین، روایت‌های چندلایه و شخصیت‌پردازی دقیق، ابزارهایی هستند که وی به کمک آن‌ها، قدرت را به‌عنوان نیرویی پیچیده و چندبعدی به تصویر کشیده است. همچنین، عناصر فمینیستی همچون مقاومت، هویت و استقلال زن در آثار وی نقشی محوری دارند و نشان‌دهنده دیدگاه خاص دانشور به نقش زنان در جامعه ایرانی هستند. این پژوهش با تاکید بر سازوکارهای قدرت در روایت‌های داستانی دانشور، به درک عمیق‌تری از بازنمایی قدرت و جنسیت در ادبیات معاصر ایران دست یافته و به این نتیجه رسیده است که آثار دانشور به‌عنوان نمادی از نقد فمینیستی، بستری برای تبیین چالش‌های زنان در جامعه و مقاومت آن‌ها در برابر ساختارهای مردسالارانه فراهم می‌کنند. در پایان، این مقاله پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده در زمینه تحلیل آثار نویسندگان زن ایرانی و بررسی تحولات فرهنگی و اجتماعی در ادبیات فمینیستی ایران ارائه داده است.