بررسی موسیقی درونی در اشعار عامیانه کودک و نوجوان

چکیده

شعر کودک و نوجوان به عنوان گونه‌ای از ادبیات غنائی، نقشی مهم در پرورش زبان، تخیل و احساسات کودکان ایفا می‌کند. یکی از مؤلفه‌های بنیادی در جذب مخاطبان خردسال، بهره‌گیری از موسیقی درونی در ساختار شعر است؛ موسیقی‌ای که از طریق شگردهایی چون تکرار، جناس، واج‌آرایی و اعنات ایجاد می‌شود. این پژوهش باهدف بررسی نقش موسیقی درونی در اشعار عامیانه کودک و نوجوان و تحلیل شگردهای زیبایی‌آفرین آن انجام‌شده است. روش تحقیق در این مطالعه، توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر تحلیل متون و اشعار منتخب شاعران معاصر کودک و نوجوان است. داده‌ها از طریق نمونه‌گیری هدفمند جمع‌آوری و با تمرکز بر عناصر آوایی و آرایه‌های لفظی بررسی‌شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان داد که تکرار آزاد و تکرار صوتی بالاترین بسامد را در اشعار بررسی‌شده داشته و سهم قابل‌توجهی در تولید ریتم، خوش‌آهنگی و تثبیت مفاهیم در ذهن مخاطب ایفا کرده‌اند. همچنین، کاربرد گسترده‌ی جناس و واج‌آرایی موجب ایجاد بازی‌های زبانی، افزایش جذابیت شنیداری و تحریک خلاقیت کودکان شده است. اعنات نیز به عنوان شیوه‌ای برای تقویت طنین و روانی شعر، در بسیاری از نمونه‌ها به‌کاررفته است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که موسیقی درونی نه‌تنها در ارتقاء زیبایی‌شناسی شعر کودک نقش دارد، بلکه عاملی مؤثر در تقویت مهارت‌های زبانی، تسهیل فرآیند یادگیری و ارتباط عاطفی با مخاطب است. این یافته‌ها بر اهمیت توجه شاعران کودک به شگردهای موسیقایی و استفاده آگاهانه از آن‌ها در سرایش شعر تأکید می‌کند.