تحلیل ژانر ادبی و علمی زبان ترکی آذری بر اساس استعاره اندیشگانی هلیدی
کلمات کلیدی:
استعاره , دستوری, اندیشگانی , اسم , سازی , گذرائیچکیده
یكی از مفاهیم مطرح در دستور نقش گرای نظام مند هلیدی، اسـتعارة دسـتوری است. هلیدی سه نوع استعارة دسـتوری -اندیشگانی، بینافردی و متنی- را معرفی كرده است. در این راستا، هـدف از این تحقیق، بررسی میزان و شیوة كاربرد انواع استعارة دستوری در متون ادبی و علمی از بعد اندیشگانی به زبان آذری میباشد. بدین منظور و برای تحلیل ژانر علمی کتابی با عنوان «دیل و دیلچیلیک» نوشتة علی داشقین و برای ژانر ادبی مقالات منتخب از مجله «آنا وارلیق» برای نمونه انتخاب و تجزیه و تحلیل شده اند. نتایج به دست آمده بیانگر آن است كه تفاوت معناداری بین میزان کاربرد استعاره ی دستوری اندیشگانی در دو ژانر علمی و ادبی مشاهده نشد، بعلاوه، نتایج حاصله از بررسی مولفهها نشان داد که تفاوت معنی داری بین میزان کاربرد استعاره دستوری اسم سازی و گذرائی در دو ژانر علمی و ادبی مشاهده نشد. با توجه به نتایج حاصله میتوان اینگونه نتیجه گیری کرد که استفاده از استعارههای دستوری به یک میزان در غنی سازی و شفافیت ارائه مفاهیم در متون علمی و ادبی زبان آذری کاربرد دارند. بنابراین تحقیق فعلی با ارائة شواهد كافی از دو متن تلاش دارد تا استعارة دستوری را به عنوان یك شاخص برای بررسی و درک متون علمی و متون ادبی معرفی كند.