بررسی تطبیقی مراثی ابن رومی و احمد شاملو: تحلیل ساختار زبانی، تخیل و تصویرسازی
کلمات کلیدی:
ادبیات تطبیقی, مرثیهسرایی, ابنرومی, احمد شاملو, سوگسروده, تصویرسازی شعریچکیده
مرثیه بهعنوان یکی از دیرینهترین انواع ادبی و درونمایههای شعری، در طول تاریخ ادبیات اشکال متنوعی به خود گرفته است. این پژوهش با هدف بررسی تطبیقی مراثی ابنرومی (شاعر عرب قرن سوم هجری) و احمد شاملو (شاعر معاصر ایرانی) انجام شده است. با بهرهگیری از روش تحلیل محتوای کیفی و رویکرد ادبیات تطبیقی، مراثی این دو شاعر از منظر محتوایی (فردی و اجتماعی)، ساختار زبانی، تخیل و تصویرسازی مورد مقایسه قرار گرفته است. یافتههای پژوهش نشان میدهد مراثی ابنرومی بیشتر پیرامون اعضای خانواده (مادر، همسر، برادر و سه فرزند)، خلفا و امیران، بزرگان شیعه و سرزمین بصره شکل گرفته است، درحالیکه مراثی شاملو عمدتاً به چهرههای ادبی منادی آزادی همچون فروغ فرخزاد و جلال آلاحمد اختصاص دارد. از نظر ساختار زبانی، هر دو شاعر از زبانی محکم و استوار با گرایش به مضامین فلسفی و عقلانی بهره بردهاند، با این تفاوت که در مراثی شاملو جنبههای عرفانی بیشتر نمایان است و ابنرومی با بهکارگیری واژگان نرم و روان و اسلوب تصویری، اندوه و نالههای خود را هنرمندانهتر ترسیم میکند. در زمینه تخیّل نیز هر دو شاعر از مرزهای معمولی فراتر رفته و در فراسوی لایههای زبان سیر میکنند، اما ابنرومی در کاربرد تشبیهات و استعارات و انتقال حزن و اندوه موفقتر عمل کرده است.
دانلودها
مراجع
1. Mo'tamen Za-A. Persian Poetry and Literature. Tehran: Zarrin Publications; 1985.
2. Al-Farahidi A-RiA. Al-'Ayn. Baghdad: Dar al-Hurriyah for Printing; 1985.
3. Al-Rafi'i MS. Tarikh al-Adab al-'Arabi. Egypt: Maktabat al-Iman; 1997.
4. Al-Zayyat AH. Tarikh al-Adab al-'Arabi. Beirut: Dar al-Ma'rifah; 1977.
5. Darwish A-AH. Modern Poets of the Abbasid Period. Cairo: Egyptian Authority for Book Publication; 1989.
6. Al-Fakhouri H. History of Arabic Literature. Tehran: Toos Publications; 1998.
7. Hurr A-M. Ibn al-Rumi: His Era, Life, Psyche, and a Group Reflected Through His Poetry. Beirut: Dar al-Kutub al-'Ilmiyyah; 1992.
8. Mojabi J. Ahmad Shamlu: A Monograph. Tehran: Qatreh Publications.
9. Ibn al-Rumi AiA. Al-Diwan. Beirut: Dar al-Kutub al-'Ilmiyyah; 2002.
10. Al-Aqqad AM. Ibn al-Rumi: His Life Through His Poetry. Beirut: Al-Maktabah al-Tijariyah al-Kubra; 1970.
11. Shafi'i Kadkani MR. Imagery in Persian Poetry. Tehran: Agah Publications; 1993.
12. Shamlu A. Collected Works. Tehran: Negah Publications; 2015.
13. Musa M. Modern Arabic Poetry in Lebanon. Baghdad: Dar al-Shu'un al-Thaqafiyyah al-'Ammah; 1986.
14. Nazari F. Me and Shamlu. Tehran: Negahe Sabz Publications; 2001.
15. Shafi'i Kadkani MR. A Mirror for Voices. Tehran: Sokhan Publications; 2000.
16. Alboghbish A. Structure and Form in Hafez's Poetry. Ketab-e Mah-e Adabiyat va Falsafeh. 2005(98-99).
17. Bakkar YH. My Story and Poetry. Tehran: Toos Publications; 1977.
18. Meqdadi B. Dictionary of Literary Criticism Terms (From Plato to the Present). Tehran: Fekr-e Rooz Publications; 1999.
دانلود
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2025 سیده رقیه مهری نژاد (نویسنده); زهرا سعيدي

این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.