بررسی مؤلفه‌های رئالیسم سوسیالیستی در داستان «مجلس تودیع» اثر غلامحسین ساعدی

چکیده

داستان «مجلس تودیع» اثر غلامحسین ساعدی نمونه‌ای برجسته از ادبیات رئالیسم سوسیالیستی است که با نگاهی انتقادی به مسائل اجتماعی و اقتصادی جامعه می‌پردازد. این داستان با نمایش زندگی طبقات فرودست، نقد نظام سرمایه‌داری، و دعوت به اتحاد و مبارزه، مؤلفه‌های اصلی رئالیسم سوسیالیستی را به خوبی بازتاب می‌دهد. ساعدی در این اثر، از تیپ‌سازی، زبان ساده، و نگاه انتقادی به فرهنگ و خرافات استفاده می‌کند تا پیام خود را به شکلی مؤثر به خواننده منتقل کند. این مقاله به بررسی میزان انطباق داستان کوتاه «مجلس تودیع» اثر غلامحسین ساعدی با اصول و مؤلفه‌های رئالیسم سوسیالیستی می‌پردازد. با تحلیل عناصری چون شخصیت‌پردازی، فضای داستان، روایت و پیام نهایی، تلاش می‌شود تا جایگاه این اثر در نسبت با جریان رئالیسم سوسیالیستی مشخص شود. نتایج نشان می‌دهد که اگرچه ساعدی از تکنیک‌های رئالیستی برای نمایش واقعیت اجتماعی بهره برده، اما «مجلس تودیع» با اهداف و آرمان‌های رئالیسم سوسیالیستی ناسازگار است و می‌توان آن را بیشتر در زمره رئالیسم انتقادی قرار داد.