بازتاب مفهوم فرادست و فرودست در کلیدر برمبنای نقد مضمونی
کلمات کلیدی:
کلیدر, نظام طبقاتی, جامعه‌شناسی ادبیات, محمود دولت‌آبادی, عدالت اجتماعیچکیده
رمان «کلیدر» اثر محمود دولت‌آبادی یکی از برجسته‌ترین آثار ادبیات معاصر فارسی است که با زبانی نیرومند و روایت گسترده خود، تصویری عمیق از جامعه ایرانی و تحولات آن ارائه می‌دهد. این رمان نه تنها داستانی حماسی و جذاب را روایت می‌کند، بلکه به بررسی دقیق و انتقادی نظام‌های اجتماعی و فرهنگی جامعه می‌پردازد. یکی از محورهای اصلی این اثر، نقد نظام طبقاتی و تأثیر آن بر زندگی افراد و روابط انسانی است نظام طبقاتی به عنوان یکی از مهم‌ترین ساختارهای اجتماعی، در جوامع مختلف، خصوصاً جوامع سنتی و در حال گذار، نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌دهی سرنوشت انسان‌ها دارد. این نظام که مبتنی بر تقسیم‌بندی جامعه به طبقات مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است، اغلب موجب نابرابری، تضاد و تبعیض می‌شود. نقد مضمونی نظام طبقاتی، یعنی بررسی و محکوم کردن این ساختار ناعادلانه و پیامدهای منفی آن، در ادبیات به ویژه در رمان، جایگاه ویژه‌ای دارد. هدف این مقاله، انعکاس مفهوم نظام طبقاتی در رمان کلیدر از منظر نقد مضمونی است. با استفاده از نظریات جامعه‌شناسی ادبی، به ویژه دیدگاه‌های مارکس، بوردیو و دیگر نظریه‌پردازان معاصر. این تحقیق تلاش می‌کند تا ابعاد مختلف وتقابل طبقات فرادست و فرودست در اثر را بررسی نماید. طبقات اجتماعی که نه تنها در دسترسی به ثروت بلکه در دسترسی به فرهنگ، آموزش و سبک زندگی نیز متفاوت‌اند و این تفاوت‌ها بازتولید نابرابری‌ها را تسهیل می‌کند. ادبیات، رویکردی است که با نقد نظام طبقاتی ، ساختارهای ناعادلانه اجتماعی را محکوم و از منظر عدالت اجتماعی آن‌ها را به چالش می‌کشد روش تحقیق در این مقاله، روش تحلیلی-تفسیری است که بر تحلیل متن اصلی رمان و پیوند آن با نظریات اجتماعی تأکید دارد.
دانلودها
چاپ شده
ارسال
بازنگری
پذیرش
شماره
نوع مقاله
مجوز
حق نشر 2024 الهام فتاحی (نویسنده); محبوبه خراسانی; شهرزاد نیازی (نویسنده)
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
